فاطمه سلیمی، موسس خانه نجوم مشهد است

برایم بسیار جالب بود که رابطه منظمی بین ستاره‌ها پیدا کنم. شاید همه انتظار داشتند در سنین کودکی من هم مانند دیگر هم‌سالانم وقتی به آسمان نگاه می‌کنم، ستاره‌ها را شمارش کنم و هرستاره را به یکی از اعضای خانواده‌ام نسبت دهم و به مادرم بگویم کدام ستاره مال من است؟

با وجود همه این افکار، در فکر من واقعیت چیز دیگری بود. وقتی با دیگر دختران فامیل زیر آسمان شب می‌نشستیم، آنها به دنبال شمردن ستاره‌ها بودند و من به دنبال یافتن علت در کنار هم قرار گرفتن ستاره‌ها.

عشق به آسمان و نجوم و خلاصه فیزیک از همان دوران کودکی با ذهن و فکر و روح من عجین شده بود و گویا به گونه‌ای در ضمیر ناخودآگاه من قرار داشت.

تنفر از فیزیک، فیزیک‌دانم کرد  

فاطمه سلیمی ساکن محله دانش‌آموز مشهد، یکی از نخبگان برجسته علمی منطقه ماست. او که این روز‌ها مدرسی نجوم و تجربه کاری در این حوزه را از افتخار‌های علمی خود عنوان می‌کند، امروز محور این گفتگو را علم فیزیک و نجوم قرار می‌دهد و با مروری بر مقاطع مختلف تحصیلی خود از چگونگی قرار گرفتن موفقیت علمی‌اش بر بستر دانش فیزیک، لب به سخن می‌آورد.‌

می‌گوید: سال اول دبیرستان بود که مانند خیلی‌های دیگر با کمک آزمون توانستم وارد مدرسه نمونه دولتی شوم.

در آن سال از درس فیزیک بسیار متنفر بودم، اما علاقه درونی‌ام به کشف رابطه‌ها باعث می‌شد که بالاخره به هر نحو ممکن این درس را بگذرانم؛ البته در آن سال دبیر درس فیزیک هم نقش بسیاری در ایجاد انگیزه برای علاقه‌مندی من به فیزیک داشت.

او ادامه می‌دهد: در دوره دبیرستان عشق به فیزیک در من پر‌رنگ‌تر شد، تا آنجا که در اولین آزمون کنکور سراسری، همین رشته را در دانشگاه پیام نور مشهد انتخاب کردم و در آن پذیرفته شدم.

دانشجویی با طعم کمک‌استادی  

سلیمی به روز‌های دانشجویی خود در دانشگاه پیام نور مشهد بر می‌گردد و می‌گوید: در آن سال‌ها هم‌زمان با دانشجویی به‌عنوان کمک‌استاد در آزمایشگاه فیزیک دانشگاه، فعالیت علمی خود را در این رشته ادامه دادم و البته تمام این فعالیت‌ها در کسب رتبه برتر علمی در جشنواره «ممتازین و مخترعین بسیج استان» در سال‌۸۳ بسیار موثر بود.

او این نکته را هم یادآوری می‌کند که در تمام مدت دانشجویی، انجام کار‌های تحقیقاتی با محور دانشگاه را فراموش نکردم؛ بدین معنا که در انجام مراحل تست بیشتر دستگاه‌های آزمایشگاهی که به آزمایشگاه ما می‌آمد، همکاری می‌کردم.

او می‌گوید: از آنجا که دانشجوی رتبه الف بودم، قرار بود بدون کنکور وارد دوره کارشناسی‌ارشد شوم، اما از شانس بدم آن سال قانون ورود به دانشگاه بدون کنکور ویژه ممتازین حذف شد.

در عین حال کنکور ارشد را هم با موفقیت پشت سر گذاشتم و توانستم دوباره در مقطع ارشد در گرایش فیزیک هسته‌ای ادامه تحصیل دهم.

او می‌افزاید: امسال هم در دکتری این رشته مجاز شدم، اما چون باید برای ادامه تحصیل به سمنان می‌رفتم، از ادامه تحصیل در این مقطع صرف‌نظر کردم.

سلیمی به استادان مشوق خود در این رشته نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: استاد آریایی و عتیقی دو چهره برجسته علم فیزیک در مشهد هستند که هردوی این بزرگواران در ایجاد انگیزه کار مطالعاتی تحقیق و پژوهش در دانشجویان فیزیک، نقش موثر و بی‌بدیلی داشته‌اند.

ورود به میدان عمل  

این کارشناسی‌ارشد فیزیک هسته‌ای ادامه می‌دهد: سال‌۸۳ بعد از اتمام دوره کارشناسی وارد معاونت فرهنگی‌اجتماعی شهرداری مشهد شدم و از همان سال بود که موضوع راه‌اندازی خانه نجوم مشهد به عنوان اولین خانه نجوم شهر پیگیری شد.

او که عنوان موسس خانه نجوم مشهد را در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است، تاکید می‌کند: در همان سال‌۸۳ بود که اولین فعالیت رسمی خانه نجوم مشهد در فرهنگ‌سرای غدیر با حضور مرحوم آیت‌ا... عبادی برای استهلال ماه مبارک رمضان آغاز شد.

فرهنگ‌سرای علوم و نجوم در کوهسنگی  

سلیمی خاطر‌نشان می‌کند: در آن سال‌ها  قسمت بیشتر کار ما استفاده ابزاری از نجوم برای خداشناسی بود و اتفاقا تا حد بسیار زیادی هم در این حوزه موفق عمل کردیم تا آنجا که بسیاری از مخاطبان ما افراد خاص بودند.

یادم می‌آید دانش‌آموزی داشتیم که مدت دوسال با هیچ‌کس ارتباط برقرار نمی‌کرد، اما با ورود به خانه نجوم، این حس ارتباط‌گیری در او تقویت شد.

او تاکید می‌کند: بعد از کار موفق خانه نجوم در فرهنگ‌سرای غدیر مشهد، ایجاد فرهنگ‌سرای علوم‌ونجوم مشهد در دستورکار قرار گرفت و البته احداث و مدیریت این فرهنگ‌سرا با موفقیت کامل به ثمر رسید.

خداشناسی در نجوم  

سلیمی، اما هنوز هم به ستارگان و شب و کشف رابطه‌های آسمانی علاقه دارد و می‌گوید: بالاخره دوباره روزی به سمت علاقه ذاتی‌ام برخواهم گشت.

من معتقدم از هرعلمی می‌توان به خداشناسی و انسان‌شناسی رسید و این در حالی است که این بعد در نجوم بسیار منظم و دقیق کنار هم چیده شده است. اصلا همین اصل وجودی نجوم است که مرا به این حوزه علاقه‌مند کرده است.

او معتقد است: این حوزه از علوم باید از همان سنین کودکی در فرزندان ما بارور شود و می‌توان این علاقه را با نقاشی‌های نجومی در کودکان آغاز کرد.

افتخارم مشهدی بودن است  

سلیمی که این روز‌ها در فرهنگ‌سرای سلامت به شهروندان خدمت می‌کند، می‌گوید: از دانشگاه کانادا برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری و پروفسوری دعوت‌نامه داشته‌ام، حتی یکی از دانشگاه‌های معتبر آلمان نیز با ضمانت کار و تامین محل سکونت، برایم دعوت‌نامه معتبر فرستاد، اما علاقه من چیز دیگری است. من یک وجب از شهر امام‌رضا (ع) را به هیچ چیز نمی‌فروشم.

یکی از دانشگاه‌های معتبر کانادا و آلمان با ضمانت کار و تامین محل سکونت، برایم دعوت‌نامه معتبر فرستادند

او یادآوری می‌کند: آرزو دارم در فیزیک هسته‌ای به جایگاهی برسم که برای کشور خودم خدمت کنم. تا الان هم تنها همین هدف باعث شده است که به موفقیت‌های کوچکی برسم.

این نخبه علمی در منطقه ما می‌افزاید: به نظر من باید فیزیک هسته‌ای در کشور ما از جنبه نظری به عملی مبدل شود و زمینه این تبدیل باید هرچه بهتر فراهم شود.

او ادامه می‌دهد: امسال دومقاله در همایش بزرگ فیزیک استان اصفهان ارائه دادم که یکی پوستر و دیگری ارائه بود.

او که دبیر اجرایی ماراتن کشوری (میسه) را در ردیف افتخارات علمی خود ثبت کرده است، اظهار می‌دارد: در این ماراتن کشوری بسیاری از رصدگران کشور در کویر سه‌قلعه از توابع فردوس حضور یافتند و یک شب تا صبح کار رصد انجام دادند.

افتتاحیه این ماراتن در مشهد و اختتامیه آن در بیرجند بود و من در این ماراتن نجومی افتخار داشتم دبیر اجرایی باشم و در این راستا به منجمان و دوستداران علم شب خدمت کنم.

یک خاطره شیرین  

سلیمی دوست دارد خاطره‌ای شیرین از بعد خداشناسی علم نجوم به زبان بیاورد. در این‌باره می‌گوید: یادم می‌آید در فرهنگ‌سرای علوم‌ونجوم، نمایشگاهی از تصاویر سیارات و ستاره‌ها برگزار کردیم.

در آن نمایشگاه به همراه تصاویر، توضیحات مختصری به بازدیدکنندگان ارائه می‌شد. یادم می‌آید آن سال یکی از بازدیدکنندگان ما از کشور انگلیس در خلال توضیحات من بر روی سیاره مشتری گفت: ما درباره سیاره مشتری معتقدیم که هاله موجود بر روی این سیاره، چشم مشتری است و ناظر اعمال ماست.

سلیمی ادامه می‌دهد: بعد از توضیحات ما، آن بازدیدکننده انگلیسی گفت من به خدای شما اعتقادی نداشتم، اما عجب خداوند مقتدر و باقدرتی دارید. توضیحات شما باعث شد تا درباره خدای شما بیشتر تحقیق کنم.

* این گزارش پنج شنبه، ۲۳ مرداد ۹۳ در شماره ۱۰۹ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.